Reisverslag februari 2014
Bebobakery Mission Report
Februari 2014
Summary
Main purpose of the mission was to carry out a field inspection at all four project sites and to follow up on project implementation.
All four Area Managers have been visited at their respective sites:
Theophilus Mintah in Accra and Kasoa in the South
Lucy Attom in Cape Coast and Winneba in the South West,
George Anku in Kumasi in the middle of the country and
Conrad Kaaiwala in Bolgatanga and Wa in the Northern Provinces.
In general good visible progress has been observed at all sites, but loan repayments were still seriously lagging behind schedule.
Hence it has been decided to be more restrictive with new loans in general and with big loans in particular.
Reisverslag Ghana van 31 jan. – 13 febr. 2014 van Henk Beukeveld en Dick Kohrman.
30 jan. Schiphol – Accra, per KLM. Larbi bracht ons naar St Martins Hotel.
31 jan. s’morgens was Conrad bij het hotel en hebben zijn activiteiten doorgenomen.
De sojamelk productie loopt maar heeft de nodige tijd nodig voor het renda-
bel wordt. Hij heeft een tijdelijke startvergunning gekregen van het Ministerie
van Volksgezondheid en de sojamelk wordt nog steeds gecontroleerd.
Afgesproken dat hij morgen met ons meegaat naar Kumasi en dan door naar
Bolga, hij heeft schoonmaakspullen bij hem die daar nodig zijn.
Na de middag met Theophilus naar de locatie van Sam geweest in Mamprobi.
Het is een imponerend gebouw van 3 verdiepingen die voor 90 % gereed is.
Na bezichtiging kwamen we tot de conclusie dat het heel onlogisch was ingedeeld.
De keuken en het restaurant was op de 2e verdieping.
Voor een cafetaria moet dit op de begane grond zijn, je moet zo kunnen inlopen
Als hij de 3e. verdieping niet had gebouw had hij met eigen geld alles kunnen
realiseren, ook hier is de uitstraling belangrijker dan de financiële mogelijkheden.
Mamprobi is geen Dansoman, de buurt is armer.
Wij zijn het er over eens dat we als BeBo hier geen financiering voor moeten
verstrekken na overleg met Herman.
Met Theophilus bij het hotel gepraat over de bakkerij in Kasoa, hier heeft hij
problemen met de bedrading in de machine ruimte, deze zijn te licht en worden
vervangen. De bus staat in de garage, hier is de motor van stuk, gevolg hij werkt
nog steeds vanuit Dansoman en bezorgt met een taxi.
febr. zaterdag
Om 11 uur vertrokken naar Kumasi incl. Conrad met de auto van Larbi. Wij begrepen
nu de opmerking van Conrad dat hij de auto aan de kleine kant vond, hij had
de wereld aan spullen die hij graag mee wilde hebben en dat ging dus niet.
Een grote stofzuiger en enkele kannen bleven achter, deze moet hij een andere keer
meenemen. Om 17.30 uur aankomst in Kumasi, de weg is over 60 km. nog steeds
opgebroken met gevolg een vermoeiende rit in een overbeladen auto.
2 febr. zondag
‘s Morgens naar de St Peter Kathedraal geweest en een deel bijgewoond dit was best
indrukwekkend.
Larbi 2 opladers laten kopen op de markt, die van Henk was stuk en ik had hem ver-
geten. Na de middag kwam George Anku, hij heeft 3 maand geleden 4 broedmachines
gekocht met een capaciteit van elk 16.000 eieren samen met de bestaande machine
heeft hij nu een productie cap. van 90.000 eieren welke wekelijks 30.000 kuikens
opleveren. Mata Maria bezocht en het geheel bekeken en bewonderd, het ziet er op
en top professioneel uit, er waren 6 mensen bezig om de kuikens te sexen en in
dozen te verpakken. Het sexen had Henk binnen een minuut door hoe dit werkte.
De hennen zijn geel, lichtbruin of zwart en de haantjes hebben een vlekje meestal
op de kop.
Hij heeft de financiering naar de boeren stil moeten leggen om de machines te kunnen
kopen en vraagt of wij hem hier in tegemoet kunnen komen.
We hebben hem uitgelegd dat de financiën bij BeBo Bakery ook stagneert door de
moeilijke tijd en dat we prioriteiten moeten stellen bij wat we willen en kunnen doen.
Wij hebben hem niets toegezegd en zullen de situatie thuis bespreken.
Nadat hij was vertrokken hebben wij hier verder over nagepraat en zijn van
mening dat de manier waarop George Anku werkt, zeer professioneel is.
15 aandeelhoudende boeren en een veelvoud aan kleine boertjes komt dit ten goede.
Ons voorstel is om een financiering van € 5.000,- hiervoor te besteden en zullen dit
in de komende DB vergadering voorleggen.
3 febr. maandag.
Om 5.30 uur vertrokken naar Bolgatanga, we waren vlot uit Kumasi maar je kijkt ervan
op, hoeveel mensen al onderweg zijn naar hun werk of handeltje. De weg naar Bolga
( 580 km ) is prima op enkele stukjes na waar men aan het werk is.
Om 16.00 uur aankomst in Bolga, Conrad heeft 2 kamers geregeld in Permier Lodge,
het geheel ziet er prima uit.
4 febr. dinsdag.
s’Morgens met Conrad naar de locatie gegaan waar de sojamelk wordt geproduceerd
Hij huurt hier een ruimte in een bestaand gebouw en dit zag er zeer verzorgd uit.
Hier stond de sojamolen en een grote rvs mixer, deze mixt 3 badges van de sojamolen
die dan is afgekoeld met suiker en een beetje melkpoeder voor de binding. Hierna
wordt het naar de verpakkingsmachine gepompt en komt het in 250 ml zakjes eruit.
Daarna wordt dit bevroren in een diepvriezer en de andere dag naar de scholen
gebracht. hier is een verkooppunt van cateraars waar de kinderen het kunnen kopen.
In bevroren toestand is het net een ijsje en nog lekker ook. ( zelf geproefd )
Wij hebben gezien dat het verkooppunt van de sojamelk werd bedolven door de
kinderen om een zakje sojamelk te kopen. Volgens Conrad moet dit met beleid gebeur-
ren om de andere cateraars niet brodeloos te maken, dit heeft dus tijd nodig.
Gemiddeld levert hij 2 á 3 keer per week. Het probleem is dat er meer afzet gevonden
moet worden om de kosten dekkend te krijgen.
De belevering gebeurt nu met een koelbox op een scooter bij grotere afzet denkt hij
aan een motor met een achterbak met een kap erop. Hem verteld dat eerst de afzet
er moet zijn voordat er aan een motor gedacht kan worden, maar dit begrijpt hij wel.
De aanpak is goed maar vraagt tijd, als dit concept hier gaat lukken dan kunnen we
volgende stappen ondernemen. Het is veel complexer dan we gedacht hebben, je
hebt met de overheid te maken wat productie betreft en de bereidheid van de scholen
die het je willen gunnen om te leveren.
Hierna afgereisd naar Navrongo (ongeveer 30 km van Bolga) Op de markt zijn 2 groepen
vrouwen elk bestaande uit 6 personen waar er 1 de leider is en ook verantwoordelijk
voor de leningen van de andere vrouwen. De leningen worden keurig terug betaald.
Het zijn marktvrouwen, cateraar en rijst verkoopsters.
De man van een van deze vrouwen was 2 dagen geleden overleden, Conrad stelde voor
om deze een beleefdheids bezoek te brengen, dit viel in zeer goede aarde bij de familie
en de rest van de groep vrouwen die een lening hadden en daar ook aanwezig waren.
De indruk van ons is dat Conrad het goed geregeld heeft in Bolga.
5 febr. woensdag
Om 5.30 uur vertrokken naar Wa, tot Navrongo asfalt, daarna greffel wegen met af en toe
een stukje asfalt. Een mooi gebied maar erg armoedig met lemen bunkers als woningen.
Er waren stukken waar je 80 km kon rijden op de greffel wegen maar ook gedeelten waar
je amper 10 km kon rijden door de kuilen en ribbels.
Om 11 uur waren we in het dorpje waar Conrad was opgegroeid en zijn ouders nog wonen.
Zijn vader is een ontwikkelde man die in het dorp veel aanzien heeft en 7 groepen vrouwen
begeleid en de terugbetaling van de leningen ontvangt die keurig worden afbetaald.
De vrouwen zijn allen op de markt werkzaam met hun eigen handeltje. We zijn met Conrad
zijn vader naar de markt gegaan en een grote groep vrouwen ontmoet.
Dit is wat BeBo graag wil, zoveel mogelijk gemotiveerde mensen een kans geven om in hun
eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. chapeau!
Ook staan er een paar bijenkasten achter het huis, Conrad had het imker pak aangetrokken
en liet ons de bijen zien. Toen hij het deksel van een kast afhaalde kwamen de bijen direct
op ons af en moesten we maken dat we weg kwamen. (agressieve beesten zijn het)
Conrad had zijn imker pak bij de kraag niet goed afgesloten en kwamen 6 bijen hem bezoeken
met gevolg een dikke lip, wang en een opgezet voorhoofd. Nadat hij weer een beetje bekomen
was is de reis voortgezet naar Wa. Hier waren we om 15.00 uur en hebben nog een groep
vrouwen bezocht die handel dreven in schoonmaakmiddelen, voeding en kleding maken.
Deze groep vrouwen waren ook erg enthousiast en doen het goed. Hotelkamers geregeld
bij Blue Hill, deze zagen er keurig uit.
6 febr. donderdag.
Eerst de locatie van het Elektriciteits Bedrijf bezocht waar hij met zijn nieuw opgericht
schoonmaakbedrijf het kantoor elke dag schoonmaakt dit doet hij met 7 mensen.
Alle kantoren, bureaus en gangen worden dagelijks gezogen en afgestoft, incl. het aanvegen
van het buitenterrein.
De groep wordt geleid door een jonge man die Conrad als zijn zoon ziet, doordat hij zich
over hem had ontfermd, toen hij op jonge leeftijd wees geworden was. De opdrachtgever
is content over de geleverde prestaties en heeft hem aangeboden om nog 6 kantoren in
verschillende plaatsen schoon te maken. Hij heeft de offerte in grote lijnen uitgerekend,
maar we hebben hem erop gewezen dat bij waardedaling van de cedi er een verrekening
in moet staan.
Volgende punt is dat bij opdracht er een vervoermiddel nodig is voor de belevering van de
spullen en de aansturing van de werkzaamheden.
Hij is helemaal enthousiast over de prijs die hij kan maken en ziet grote mogelijkheden om
dit tot een groot succes te brengen.
Conrad zal een plan opstellen wat hij nodig heeft om dit te kunnen realiseren en zal dit naar
naar Herman opsturen.
Hierna zijn we naar zijn bijen project gegaan ongeveer 35 km ten westen van Wa. De locatie
voor de bijen is tweemaal gewisseld, eerst bij zijn ouderlijk huis, hier zijn niet genoeg bijen,
daarna naar een dorp waar hij 10 boeren een lening had verstrekt maar hier waren ook te
weinig bijen, maar nu staan er 12 kasten bij een bijenhouder waar het wel lukt.
12 kasten zijn hier geplaatst en de anderen komen hier ook naar toe als de honig in maart
uit de kasten is gehaald.
De bijenhouder is een bevlogen man die de bijencultuur goed kent. 1 Kast honing levert
ongeveer 9 liter honing op welke Gh c 140,- oplevert.
We moesten als bezoekers 2 Guine Flow kippen meenemen als dank dat we hem bezocht
hadden, dit mochten we van Conrad niet afslaan, later hebben we ze aan één van de mensen
van Conrad gegeven.
Terug in het hotel hebben we de projecten geëvalueerd met Conrad.
Hem ook verteld dat we aangenaam verrast waren, wat we allemaal gezien hadden en over
de manier hoe hij de leningen had uitgezet.
Hij zal een lijst opstellen over de financieringen en de wensen voor de toekomst.
Met name zijn schoonmaakbedrijfje levert momenteel goed geld en rendement op.
Hij is in de race voor een groot schoonmaakcontract in 6 plaatsen in het Noorden . Als
dit gaat lukken, dan zal er behoorlijk geïnvesteerd moeten worden. Hem is niets toegezegd
maar dat we dit binnen de BeBo groep zullen bespreken wat de mogelijkheden zijn.
7 febr. vrijdag
Vertrek van Wa naar Kumasi samen met Conrad, deze gaat door naar Accra.
Overnachting in Catering Questhouse.
Contact gehad met Beatrice en haar man over de sojamolen bij de SDA school. Geen gelegen-
heid gehad om de school te bezoeken. Zij vertelden dat de Board van de school het niet
ziet zitten om aan de financiële verplichtingen te kunnen voldoen en dat ze van het soja
project afzien. Dus de sojamolen kan daar weg maar waar naar toe?
Mogelijkheid is om deze naar Conrad te sturen, maar dan moet de eerste sojamolen
goed lopen en er moeten meer afnemers zijn.
8 febr. zaterdag.
Vertrokken naar Cape Coast, onderweg Lucy gebeld. De bedoeling was om morgen af te
spreken bij Eben Oak, maar Eebenheezer was er niet en Lucy zat in Winneba. Hierna
hebben we afgesproken dat we morgen naar haar in Winneba zullen komen.
In de namiddag naar Ampengy gegaan, Nash zijn Twitter Questhouse bekeken, het
ziet er netjes uit, alleen geen airce wel een fan.
Bij Kosa gegeten, Annelies, Nol en Nicole met Patric zijn er nog steeds niet uit maar
het duurt niet lang meer.
9 febr. zondag
Om 6 uur belde Larbi dat hij zich niet goed voelde en een rustdag wilde nemen, om 9 uur
belde hij dat het beter ging en met ons naar Winneba zou gaan.
In Winneba afgesproken met Lucy bij de Universiteit Campus, hier wachtte zij ons op en
zijn naar haar “flatstudio”gegaan op het universiteitsterrein. Het is een heel bescheiden
ruimte waar ze werkt (studeert) en slaapt met haar jongste zoon.
Zij studeert dit jaar af voor dr. titel Vrouwen in leiding van besturen en politiek.
Zij heeft haar leningen goed onder controle, problemen zijn er bij de leningen welke wij
als BeBo hebben afgesloten.
Lucy heeft momenteel genoeg aan de leningen die zij heeft uitstaan, deze betalen nagenoeg
allemaal in 10 termijnen (maanden) terug op haar rekening en hiervan geeft ze weer nieuwe
leningen uit. Zij kan er momenteel niet meer leningen (werk) bijhebben en het gaat goed.
Ebeneezer geeft in het weekend les in Accra aan een groep ouderen in houtbewerking en
en is in de week in Eben Oak.
10 febr. maandag
Om 10 uur afgesproken bij Daniël Daisy, we werden aangenaam verrast;
1e Zijn gezondheid is een stuk beter en gaat nog steeds vooruit, hij voelt zich 90%
2e De varkens en biggen zagen er bijzonder goed uit, ongeveer 60 varkens en biggen.
3e Er is een waterleiding aangelegd vanaf de hoofdweg naar het dorp met een tappunt
en door getrokken naar zijn bedrijf met een tappunt, dit werkt nu 3 maand.
4e Zijn vrouw is sinds 5 maanden bij hem en zijn zoontje gaat al naar school, een tweede
wordt in april verwacht.
Vanaf zijn tappunt op het erf kan hij met een slang de stallen van water voorzien en
het is ongelofelijk wat goede kwaliteit water voor de dieren betekend, ook hij hoeft
niet meer te sjouwen met water en dat komt hem fysiek goed uit.
Hij denkt erover na om veevoeder te gaan verkopen bij de Junction aan andere boeren.
Hij zou als groot afnemer betere prijzen kunnen krijgen en heeft na zijn werk s’morgens
na zijn werk in de stal tijd over om dit te kunnen gaan doen.
Hij denkt dit jaar 4 termijnen van GH.c 1000 af te gaan lossen.
Gordon Sampson bezocht, deze was bij de vismeel fabriek, er was een kleine voorraad
vismeel aanwezig, maar men was onderweg om visafval op te halen. Hij produceert voor-
namelijk op bestelling en dat bevalt hem goed.
De varkensstallen waren goed gevuld en zagen er goed uit, ook hij heeft sinds een maand
waterleiding gekeregen. De afbetalingen bij hem lopen ook stroef maar ook van hem de
toezegging dat er bij verkoop afgelost zal worden, we zijn benieuwd.
Hierna hebben we Ebeneezer bezocht bij Eben Oak. Hij was druk aan het werk om een
opdracht van 80 kinderstoelen en 16 tafels voor een school te maken, als ook een partij
deuren en raamvensters. Hij verwacht eind van deze maand de opdracht gereed te hebben
en verwacht een volgende opdracht. Hij werkt grotendeels alleen.
De woning is niet verder afgewerkt, maar de betonnen afscheiding is gereed incl. een poort.
Hij heeft het naar zijn zin en zegt dat zijn opdrachtgevers hem nu serieus nemen over hoe
het er nu uitziet.
Wij hebben onze mening moeten bijstellen van somber en behoudend naar positief.
Hopelijk hebben ze het diepte punt gehad en is de wg omhoog begonnen, al zal dit wel de
nodige tijd vergen.
11 febr. dinsdag
Op weg naar Accra even gestopt bij onze fietsenmaker Samuel in Cape Coast, zijn motor
was stuk en het was een complete chaos bij zijn werkplek. Hij is en blijft een ritselaar
die zijn lening niet betaald , hier moeten we gewoon mee stoppen, hij doet ook niets meer
in combinatie met Cape Deaf.
In Accra met Magret Ubels gesproken, die krijgt steeds meer grip op de situatie ook naar
boven toe. Het gaat nu om de opvang van straatkinderen met problemen van de onderste
klasse. Men is in gesprek om ook de probleemkinderen uit de midden en hogere klasse
(privat schools) opleiding aan te bieden om ook deze kinderen te gaan helpen.
De dove en blinde kinderen worden door de overheid wel gesteund maar de groep probleem-
kinderen niet. Dit zal nog wel even duren maar er zit beweging in.
Toevallig was er op het moment van aankomst een bijeenkomst van de Christelijke verenig-
ging van Politiemensen en Sociaal werkers die van plan zijn om SAP te gaan steunen.
Het is belangrijk dat de politie en sociale dienst met andere ogen gaan kijken naar de
“lastige”kinderen. Margret zit al 14 jaar in Accra, eerst bij de Broeders van Maastricht en in
2006 een studieproject opgezet voor de straatkinderen. In 2008 is SAP opgericht met het geven
van onderricht aan straatkinderen. SAP wordt grotendeels gesteund door buitenlandse
sponsoren. (Theodara Stichting ??) De ruimte wordt gehuurd van de Markthallen organisatie.
De meeste kinderen zijn tussen de 8 en 14 jaar oud, zij slapen gecontroleerd buiten op een
plek bij de hallen. Om 7.30 uur gaat de school open en moet er gedoucht, kleding wassen en
de ruimte schoon worden gemaakt, hierna krijgen ze een ontbijt. Op dit moment bestaat de staf
uit 11 personen die de kinderen in verschillende taken en opdrachten begeleiden en onder-
richten. (taal rekenen, sociale vaardigheden, cultuur, dansen en voetbal)
Resultaat om de kinderen op een behoorlijk niveau te krijgen is laag. Wel zie je dat de kinderen
beter gestructureerd en sociaal vaardiger worden. Ook de familie krijgt meer begrip voor hun
“lastige”kinderen.
De Spendid training is opgezet om ook de probleemkinderen uit de “betere”lagen te gaan
opleiden in de opzet en manier van werken zoals bij SAP.
Margret is een bevlogen vrouw die de beste tijd van haar leven aan deze kinderen besteed
en dat verdient onze steun.
12 febr. woensdag.
Afgerekend met Larbi en daarna naar Theophilus in Dansoman, Florence was eerst niet aanwezig
maar kwam later. Het grootste probleem bij hen is dat momenteel de motor van de bus het
heeft begeven en staat al enkele maanden in de garage. Om dit te herstellen met een ruilmotor
gaat ongeveer GH.C 10.000 kosten en dit geld hebben ze niet.
We zijn met Theo en Florence naar Kasoa gegaan en bij zijn locatie werden we verrast met een
geweldige uitstraling. Een prachtige poort met zijdeur en een beveiliging over de betonnen muur
schrikdraad.
Binnen zag het er ook perfect uit, mooie verharding, alles goed in de verf en de container be
timmerd van binnen en overdekt.
De ruimte waar de machines staan heeft een probleem met de bedrading, deze waren te dun en
begonnen te roken. Dit wordt a.s. zaterdag verholpen door een specialist. Als de stroom uitvalt
heeft hij geen generator maar een motor die de machines kan aandrijven.
De container heeft een klein kantoortje voor Theo en een ruimte waar de sojamolen staat.
Daarna werd de woning getoond en werden we onaangenaam verrast door de luxe uitstraling
voor Afrikaanse begrippen extreem luxe. Dat je één of twee stappen vooruit wil begrijpelijk, maar
10 stappen is absurt.
Henk heeft goed duidelijk gemaakt, dat dit onnodig veel geld heeft gekost, onze steun betreft
voornamelijk de produktie.
Ruwe schatting van zijn totale lening;
machineruimte 25 %
verharding 5 %
container 5 %
woonhuis 65 % ! ! !
Theo en Florence uitgelegd dat BeBo Bakery nederland zeer zorgvuldig moet omgaan met de
gelden, aangezien de bijdrage van de sponsoren moeilijker is geworden, ook de verantwoording
naar Cordaid en de sponsoren ligt moeilijk, daar zij samen 80% van de Foundation BeBo Friends
innemen, dit is een absurde situatie die moeilijk te verdedigen is.
We hebben niets toegezegd maar zullen de situatie in Ned. bespreken. Om hen zo snel mogelijk
in Kasoa te kunnen laten produceren zal de auto weer gemaakt moeten worden.
Al met al een situatie waar we niet blij mee zijn, maar je zit in de spagaat, geen financiële injectie
gaat nog meer kosten, er is geen weg terug.
Theo en Florence begonnen ook nog over een tweede auto maar dit is afgekapt, eerst produceren
en als het water over de laarzen loopt kunnen we dit nog altijd bezien.
Hierna kwam de soja melkmachine nog aan bod, dit is ook afgekapt, voorlopig moet de aandacht
bij hen zijn bij het brood, brood en nog eens brood dit moet eerst eens goed lopen samen met
granula.
Soja geeft veel meer problemen dan we denken, Conrad is in het noorden goed bezig maar we
moeten zien of het hem gaat lukken dit van de grond te krijgen.
13 febr. donderdag
Conrad geweest om verder over zijn projecten te praten.
– Sojamelk vergt tijd, je kunt niet te veel druk op de scholen uitoefenen. Als je de gelegenheid krijgt
om te leveren, dan moet de vraag van de kinderen komen, de andere cateraars willen ook hun aan-
deel houden.
– Hij denkt aan verkoop door soja girls die de sojamelk (ijsje) ook op andere plekken gaan verkopen,
het is nog lang niet kostendekkend maar hopelijk op het eind van het jaar wel. Hij gaat ervan uit
dat hij dan 5 scholen kan gaan beleveren.
– Het bijenproject loopt goed en volgend jaar verwacht hij alle kasten vol met bijen te hebben, alle
kasten gaan naar de imker in WA
– De loantakers van groepen vrouwen verloopt probleemloos en zal nog wel uitgebreid worden.
– De Bee Cleaning Service loopt goed en hij verwacht hier een grote uitbreiding te realiseren met
heel goed rendement.
– Hij is gebeld door het Ghanees Gouvernement om voor hen leningen voor boeren te gaan verzorgen
(een soort Cordaid) om producten financieel te steunen die uitgevoerd kunnen worden.
Hij heeft dit niet gedaan, daar zijn hart bij BeBo Care ligt en dit een grote uitdaging vindt.
In overleg met Herman, hem Gh. c 500,- gegeven voor aankoop van koelboxen om deze te kunnen
plaatsen bij scholen in Bolga.
Tot zover het verslag van de reis van Henk en Dick.